poniedziałek, 27 maja 2013

Vivere militare est - zycie jest walka - czyli stare dobre malzenstwo

Imperium Organizmow Zywych (Imperium Zycia, o ktorym pisalem juz wczesniej)  (przynajmniej na Ziemi) dziela sie na 3 krolestwa: zwierzat, roslin i grzybow. Miedzy Imperium Zycia a swiatem nieozywionym mamy na pograniczu Dominium Wirusow.

Moze na samym poczatku warto byloby rozpoczac od definiowania czym jest zycie.


Podręcznikowa definicja zycia opiera na wymienieniu czynnosci zyciowych organizmow (z sentymentem wspominam ja, jak i lekcje biologii zarowno ze szkoly podstawowej, jak i z liceum). Wg niej organizm zywy to system, ktory charakteryzuje: 
  • odzywianie
  • oddychanie
  • wzrost i rozwoj
  • samoistny ruch
  • reagowanie na bodźce (pobudliwosc)
  • replikacja - za moich czasow mowiono o rozmnazaniu
  • wydalanie.


Na zakonczenie dodam jeszcze definicje fenomenologiczna. Opisuje ona fakt zycia, ktorego najwazniejsza cecha jest ciagla wymiana materii i energii miedzy zywym organizmem a jego otoczeniem, z utrzymywaniem homeostazy oraz zdolnosc do replikacji czy tez rozmnazania i dziedziczenia cech. Do podtrzymywania wymiany energii z otoczeniem konieczny jest staly wklad wysilku ze strony organizmu. Zatem zycie jest zespolem wzjamenie podtrzymujacych sie procesow metabolicznych zachodzacych w organizmie zywym lub jego poszczegolnych czesciach. Istotna cecha zycia, wywodza sie z naury procesow metabolicznych, jest zdolnosc organizmow zywych do utrzymywania wyzszego poziomu uporzadkowania, a wiec nizszej entropii niz otoczenie, kosztem zuzycia energii.



Trzy Wielkie Krolestwa Zycia zajmuja bardzo czesto ta sama przestrzen geograficzna. Ich wspolistnienie przybiera rozne formy:
1.nie oddzialywuja na siebie - zyja obok siebie nie wchodzac sobie w droge;

2. oddzialywuja na siebie:
- pozytywnie
- negatywnie

Interakcje pozytywne nosza nazwy symbiozy, kiedy kazda ze stron czerpie korzysc ze wspolnego zwiazku. Kiedy zwiazek jest scisly i konieczny mamy do czynienia z symbioza obligatoryjna. Jak zwiazek jest luzniejszy i niekonieczny a czasami jest okresowy. Kiedy zas jeden symbiont zyje wewnatrz innego, mamy do czynienia z endosymbioza;

Wsrod interakcji negatywnych wystepuje:

1. konkurencja - kiedy dwie populacje (zazwyczaj o zblizonych wymaganiach srodowiskowych rywalizuja o ta sama nisze ekologiczna. Wspolzawodnictwo te dotyczy  ograniczonych zasobow srodowiska (pozywienia, miejsce do zycia). W wyniku tego obie populacje traca. Wspolzawodniczyc moga osobniki tego samego gatunku  (konkurencja wewnatrzgatunkowa)[1] lub roznych gatunkow (miedzygatunkowa).

Konkurencja miedzygatunkowa przybiera czasami bardzo agresywne formy...


2. Allelopatia (w tlumaczeniu z greki: wzajemne cierpienie) szkodliwy lub tez korzystny wplyw substancji chemicznych wplyw substancji chemicznych wydzielanych przez rosliny lub grzyby danego gatunku lub pochodzacych z rozkladu tych roslin. Odnosi sie ona glownie do substancji wydzielanych do podloza (np. orzech czarny i wloski oddzialywujacy negatywnie na wzrost innych roslin). 

3. Amensalizm - kiedy obecnosc jednego gatunku i jego czynnosci zyciowe maja wplyw na drugi gatunek (ale jest to zaleznosci jednostronna, wlasciwie drugi gatunek nie wywiera zadnego wplywu na pierwszy). Najbardziej typowym przykladem jest pedzlak produkujacy penicyline (antybiotyk) ogranicza rozwoj bakterii.

4. Drapieznictwo - sposob odzywiania sie polegajacy na zywieniu sie cialem innego organizmu zywego, prowadzac do jego smierci ofiary. [2]


My, sokoly wedrowne, miesozerne i drapiezne jestesmy :)


5. Pasozytnictwo - forma antagonistycznego wspolzycia dwoch organizmow, z ktorych jeden ciagle odnosi korzysci ze wspolzycia a drugi jedynie straty. [3] 

Jak widzimy zycie, oprocz oczywistych stresow oraz zagrozen pochodzacych ze strony materii nieozywionej oraz Dominium Wirusow, narazone jest na pozytywne [4] i negatywne oddzialywania ze strony innych organizmow zywych.


Powyzsza biologiczna lopatologia ma charakter sluzebny w stosunku do dyskusji toczacych sie tu i owdzie w blogosferze.

Napiecia wywolywane przez te wszystkie czynniki sluza tez temu by hartowac organizmy zywe (i nie dopuszczac do ich bastardyzacji). 

Niestety bez stresu i walki zycie jest niemozliwe!


_______________________________________________________________________
1. Konkurencja wewnatrzgatunkowa moze byc bezposrednia (populacje nawzajem sobie szkodza, nawet w sytuacji gdy zasoby srodowiska sa nieograniczone)  oraz posrednia (kiedy populacje wzajemnie sobie szkodza poprzez wykorzystanie ograniczonych zasobow srodowiska).

2. Czlowiek swoja drapiezna nature realizowal pierwotnie (dzis juz w stopniu ograniczonym) poprzez wszelkiego rodzaju lowiectwo. Dzis zastapione ono jest poprzez symbioze w formie hodowli zwierzat oraz uprawy roslin. Hehehehe! Choc moj druh serdeczny Zeglarz twierdzi, ze to raczej rosliny nas, ludzi "udomowily" i od tej pory ludzie sa w sluzbie roslin.

3. Pasozytnictwo jest terminem uzywanym rowniez w socjologii opisujacy sytuacje, kiedy osoba zdolna do pracy prowadzi prozniaczy tryb zycia (nie wykazujac zadnej ochoty do podjecia pracy).

4. Allelopatyczne pozytywne oddzialywania sa tego rodzaju pozytywnym stresem.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz